बौद्धिक अपाङ्गता भएका बालबालिकाको जीवनमा सुधार

गोदावरी, २ पुस । दोलखा घर भएकी सुनिता विककी १० वर्षीया छोरी सन्दिका न बोल्न सक्छिन्, न त हिँड्न नै । छोरीको त्यस्तो अवस्था देख्दा आमा सुनिता विगतमा निकै चिन्तित हुनुहुन्थ्यो । समाजमा अरुका बालबालिका हिँड्दा र बोल्दा आमा सुनितालाई आफ्नी छोरीको हालत देखेर दिक्क लाग्थ्यो । अहिले अपाङ्गता भएका व्यक्तिको हितमा सञ्चालित ललितपुरस्थित पाटन सामुदायिक पुनःस्थापना संस्था सिबिआरले सन्दिकाको जीवनमा परिवर्तन ल्याइदिएको छ ।

 

 

सिबिआरले थेरापी गरेपछि सन्दिका हाल दुई वर्षयता सामान्य हिँड्न र थोरै बोल्न थालेको जानकारी दिँदै आमा सुनिताले उनी हिँड्न र बोल्न शुरु गरे पनि पढ्न भने नसक्ने तर अक्षर कोर्न र आफैँ खाना खान सक्ने भएकी बताउनुभयो ।त्यसैगरी बौद्धिक अपाङ्गता भएकी दोलखा निवासी बाबुराम घतानीकी छ वर्षीया छोरी अञ्जनाको पनि दाहिने हात र खुट्टा लुलो थियो । सिबिआरको उपचारपछि उनका हात र खुटृा दुवै चल्न थालेको र बाङ्गो टाउको पनि सीधा भएको उहाँले जानकारी दिनुभयो । अञ्जनाको स्वास्थ्यमा धेरै सुधार हुँदै गएकामा उक्त संस्थाप्रति आभार व्यक्त गर्दै बाबु बाबुरामले फिजियोथेरापीले अञ्जनाको जीवन बदलिएको हो भन्नुभयो ।

 

 

 

ललितपुर निवासी २६ वर्षीय मुकेश महर्जन पनि विगतमा हिँडडुल गर्न सक्नुहुन्नथ्यो । पाटन सिबिआरमा रहँदै जाँदा मुकेश क्षमता अभिवृद्धिको तालीम लिएपछि त्यहीँ अनुगमनको काम गर्ने र अन्य बौद्धिक अपाङ्गता व्यक्तिलाई मैनबत्ती बनाउने तालीम दिएर आज आफ्नै कमाइमा आफैँ जिउन सक्ने हुनुभएको छ ।

 

 

अपाङ्गता भएका व्यक्तिको हितका लागि १८ वर्षदेखि कार्यरत सिबिआरमा हाल लुनिभा चित्रकार कार्यकारी निर्देशकका रूपमा कार्यरत हुनुहुन्छ । विगतमा पाटन ललितपुर र भक्तपुरमा समेत कार्यरत उक्त संस्था हाल आर्थिक स्रोतको अभावमा ललितपुरमा मात्र सीमित भएको उहाँले जानकारी दिनुभयो ।

 

 

यो संस्थाले समावेशी शिक्षासम्बन्धी कार्यक्रम गर्दै आएको छ । अपाङ्गता भएका बालबालिका सिबिआरमा आएपछि विभिन्न अतिरिक्त सुविधाका कारण अन्ततः घर जान नमान्ने गरेको कार्यकारी निर्देशक चित्रकारले जानकारी दिनुभयो । सिबिआरले १६ वर्षमाथिका अपाङ्गता व्यक्तिलाई संस्थामा आबद्ध गर्दै आएको छ ।

 

 

बौद्धिक आपाङ्गता भएका व्यक्तिले मैनबत्ती, फोमबाट भकुण्डो, खेलौनाका साथै माला र पोते पनि निर्माण गरिरहेका छन् । सोह्र वर्षमुनिका अपाङ्गता बालबालिकालाई सिबिआरले दैनिक जीवनयापन गर्ने तरिका सिकाउँदै शिक्षा र बजारसम्मको पहँुच बढाउन सक्नेमा जोड दिँदै आएको छ ।

 

 

सोह्र वर्षमुनिका अपाङ्गता बालबालिकालाई काममा लगाउन सिबिआरले कार्डमा चित्र कोरी सङ्केत दिने गरेको छ । स्याउको महत्व झल्काउन त्यसलाई चित्रमा उतारिने हुँदा यो खानेकुरा हो भन्ने बालबालिकाले थाहा पाउँछन् । त्यस्तै खाना खाने समयमा खाना खाऔँ भन्ने सङ्केत गर्न उक्त कार्डमा खाना खाइरहेको चित्र देखाउने गरिन्छ ।

 

 

निर्देशक चित्रकारले भन्नुभयो, “दृष्टि शक्ति नभएका, कमजोर दृष्टि भएका र शून्य श्रवण भएका व्यक्तिका सम्बन्धमा भने यो संस्थाले केही गर्दैन । यो केवल शारीरिक र बौद्धिक अपाङ्गता भएका व्यक्तिको हितमा मात्र कार्यरत संस्था हो । यो संस्थामा दिवा सेवा मात्र छ तर बिहान बेलुकाको सुविधा आर्थिक अभावका कारण दिन सकिएको छैन । जम्मा ५० जनाको दरबन्दी रहेको यहाँ तीनदेखि २६ वर्ष उमेरका ४३ बौद्धिक अपाङ्गता भएका बालबालिका छन् ।

 

 

अर्थअभावका कारण उक्त संस्था व्यवस्थापन समितिले स्थानीय सरकारसंँग आर्थिक सहयोगको अपेक्षा गरेको छ । थप साधन र स्रोत उपलब्ध भए यस्ता बालबालिका अझ बढाउन सकिन्छ । आर्थिक स्रोत जुटाउन फिजियोथेरापी, खाजा, खाना, छारेरोगको औषधिका लागि रू १२ सय देखि दुई हजारसम्म मासिक शुल्क लिने गरिएको छ । पैसा तिर्न नसक्ने व्यक्तिका हकमा निःशुल्क गरिनाका साथै घर लैजान गाडी भाडासमेत उपलब्ध गराइँदै आइएको छ । रासस