ओलीको नेतृत्वलाई चुनौती दिँदै भण्डारी सक्रिय राजनीतिमा आएसँगै एमालेमा आन्तरिक द्वन्द्व चर्किदै

काठमाडौं। नेकपा एमालेको राजनीतिक परिदृश्यमा एक नयाँ मोड आएको छ। पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले आधिकारिक रूपमा सक्रिय राजनीतिमा फिर्ता आएसँगै पार्टीभित्र शक्ति समीकरण परिवर्तन हुने संकेत देखा परेको छ। स्वर्गीय मदन भण्डारीको ७४ औं जन्मजयन्तीको अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा उनले आफ्नो पार्टी सदस्यता नवीकरण गरेसँगै एमालेमा नयाँ राजनीतिक हलचल सुरु भएको छ।

६४ वर्षीया भण्डारीले राष्ट्रपति पदबाट निवृत्त भएको दुई वर्षपछि पुनः सक्रिय राजनीतिमा प्रवेश गरेकी छिन्। उनले भनिन्,मातृभूमि र जनताको सेवामा फरक क्षमतामा काम गरेको दुई वर्षभन्दा बढी समय बितिसकेको छ।यो भनाइले उनको राजनीतिक पुनरागमनको संकेत दिएको थियो, जुन अब साकार भएको छ।

भण्डारीको यो कदमले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको नेतृत्वमा प्रश्न खडा गरेको छ। पार्टीका वरिष्ठ नेता झलनाथ खनालले भण्डारीको राजनीतिक पुनरागमनलाई स्वागत गरेका छन्। उनले भनेका छन् कि यदि यसले नेपालको वामपन्थी शक्तिहरूलाई एकीकृत गर्ने उद्देश्य पूरा गर्छ भने यो सकारात्मक घटना हो।

एमालेभित्रको आन्तरिक गतिविधि हेर्दा भण्डारीको पुनरागमनले पार्टीका शीर्ष नेताहरूबीच तनाव बढाएको छ। विशेष गरी अध्यक्ष ओलीका नजिकका नेताहरूमा यसको प्रभाव परेको छ। पार्टीका विभिन्न तहका नेताहरू भन्छन् कि पुराना दिनहरूमा आफूहरूलाई समर्थन गर्ने आधारभूत जनताबाट शीर्ष राजनीतिक नेताहरू बिस्तारै टाढिँदै गएका छन्। मतभेदलाई दण्डित गरिने र विरोधी आवाजहरूलाई मौन बनाइने प्रवृत्ति बढेको छ।

भण्डारीको रणनीति हेर्दा उनले आगामी नीति महाधिवेशनबाटै नेतृत्वमा दुई वर्षे कार्यकाल र ७० वर्षे उमेर हद लागू गराएर अध्यक्ष ओलीलाई रोक्ने योजना बनाएकी छिन्। यो योजना अनुसार उनले २०८४ को निर्वाचनअघि नै एमालेको नेतृत्व लिने र उम्मेदवारको टिकट आफ्नै हातबाट बाँड्ने तयारी गरेकी छिन्।

तर, यो महत्वाकांक्षी योजना कार्यान्वयन गर्न भण्डारीका अगाडि चुनौतीका पहाड छन्। पहिलो चुनौती भनेको ओलीसँग पौँठेजोरी खेल्दै ओलीपक्षीय नेताहरूलाई पन्छाएर आफ्नो धरातल बलियो बनाउनुपर्ने छ। आफू सहभागी नभई आफ्नो अनुकूलको नीति महाधिवेशन बनाउनुपर्ने अवस्थामा रहेकी उनले यसलाई सामना गर्नुपर्ने बाध्यता छ।

अध्यक्ष ओली र भण्डारी पक्षबीच तल्लो तहसम्म प्रतिस्पर्धा हुन थालेपछि महासचिव शंकर पोखरेलले पार्टीका विभिन्न फोरमहरूमा भावी नेतृत्वबारे बहस नगर्न निर्देशन दिँदै आएका छन्। यसले पार्टीभित्रको तनाव नियन्त्रणमा राख्ने प्रयास गरे पनि अन्तर्निहित द्वन्द्व बढिरहेको छ।

भण्डारीको राजनीतिक पुनरागमनको एक महत्वपूर्ण पक्ष यो छ कि अध्यक्ष ओलीको शैलीका कारण खुलेर बोल्न नसकेका नेताहरू भण्डारीको सक्रियतासँगै पार्टीभित्रको उकुसमुकुस तोड्दै उनलाई सहजीकरण गर्न थालेका छन्। नेताहरूले सार्वजनिक रूपमै पक्ष–विपक्षमा मत राख्ने र ओलीको कार्यशैलीमाथि हाक्काहाक्की प्रश्न उठाउन थाल्दा भण्डारीलाई सहज हुँदै गएको देखिन्छ।

एक पुस्तक लोकार्पण कार्यक्रममा भण्डारी र अध्यक्ष ओलीले एकै मञ्चमा उपस्थिति जनाएका थिए। यसले उनको रणनीतिक स्थिति निर्धारणलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ। राजनीतिक विश्लेषकहरूका अनुसार भण्डारी नेपालकी सबैभन्दा शक्तिशाली महिला नेता र वामपन्थी राजनीतिका सबैभन्दा प्रभावशाली व्यक्तित्व मध्ये एक हुन्। एमाले र नेपालको वामपन्थी आन्दोलनमा उनको प्रभाव अझै पनि अत्यधिक छ।

भण्डारीले आफ्नो प्रतिष्ठा नै दाउमा लगाएर सक्रिय राजनीतिमा होमिएकाले उनी कुनै पनि हालतमा पछि हट्ने अवस्थामा छैनन्। जहाँ उनले भावी चुनौतीलाई कसरी पन्छाउने र आफ्नो योजनामा कसरी पुग्ने भन्नेबारे पक्कै पनि मनन गरेकै हुनुपर्छ।

नीति महाधिवेशनबाटै नेतृत्व दुई वर्षे कार्यकाल र ७० वर्षे उमेर हद लागु गर्दै पार्टीको नेतृत्व लिने योजना बनाएकी विद्यालाई रोक्न अध्यक्ष ओलीले रणनीति बुनिरहेका छन् भने महासचिव शंकर पोखरेलजस्ता नेताहरू उनलाई रोक्न तत्पर देखिन्छन्।

यी सबै अवरोधलाई चिर्दै भण्डारीले आफ्नो महत्वाकांक्षी योजनालाई अगाडि बढाइरहेकी छिन्। उनको यो कदमले एमालेमा नयाँ राजनीतिक समीकरण सिर्जना गरेको छ र आगामी दिनहरूमा पार्टीभित्रको शक्ति संघर्ष अझ तीव्र हुने संकेत देखा परेको छ। नेपालको राजनीतिक इतिहासमा यो एक महत्वपूर्ण मोड बन्न सक्ने देखिन्छ।